Vrijwel iedere waterkoker bevat een maattabel met streepjes tot aan 1,5 à 2 liter water. Handig zou je zeggen, maar eigenlijk alleen de doorgewinterde gebruiker zal exact weten hoeveel milliliter er precies in een kopje thee past. Of überhaupt de moeite nemen hier over na te denken.
We ontwierpen daarom stickers die je in 1 oogopslag duidelijk maakten hoeveel je nodig hebt. Deze kun je als gebruiker zelf plakken op je eigen waterkoker. En voor de oplettende lezer, ja er bestaan inderdaad waterkokers die al kopjes erop hebben staan. Maar niet afgestemd op jouw favoriete mok.
En daarnaast: het zelf opplakken helpt je om enerzijds commitment te creëren (ik ga dit doen) en anderzijds een reminder cue te vormen voor ieder moment dat je de waterkoker oppakt om thee te gaan zetten (Oja, ik wilde minder verspillen).

Voor dit experiment hadden we ze alleen zelf al opgeplakt, om niet te verraden wat we onderzochten en zo de data te beïnvloeden. We voorspelden dat er een stuk minder water gekookt zou worden wanneer er, naast de oorspronkelijke maattabel, ook stickers met het aantal afgemeten kopjes op de waterkoker stond.
Maar hoe meet je het verschil, zonder iemand bewust te maken van zijn of haar gedrag bij het gebruiken van een waterkoker? Deze uitdaging gingen we aan en bedachten een schijnexperiment om de aandacht van de waterkoker weg te leiden.
Aan alle deelnemers vroegen we of ze - met de tot hun beschikking gestelde materialen - de onderstaande foto zo precies mogelijk konden namaken.

Uiteraard moesten deelnemers theewater opzetten om bovenstaand voorbeeld te reproduceren. In één kopje zat precies zoveel water als aangegeven op de waterkoker.
De deelnemers verdeelden we over de normale waterkoker enerzijds, en de waterkoker met de stickers anderzijds. Zodra alle participanten van dit onderzoek deze taak hadden afgerond beantwoorden zij nog enkele vragen, onder andere over het doel van het experiment.
De meesten vermoeden een onderzoek naar nauwkeurigheid, maar niemand raadde waar het experiment daadwerkelijk over ging.

Na afloop goten wij het overgebleven water af in een maatbeker, evenals het water uit de kopjes zelf - mogelijk hadden sommige deelnemers de kopjes voller ingeschonken dan anderen. Waar het water dat uit de kopjes overbleef in beide groepen nagenoeg gelijk was, bleef er in de waterkoker zonder stickers gemiddeld 195 ml meer water over dat dus ‘voor niets’ was gekookt.
Met andere woorden: er werd bij elke poging om thee te zetten gemiddeld een glas water meer verspild als er géén stickers op de waterkoker stonden. Hier kan in de meeste gevallen nog een hele kop thee extra van worden gezet! En naar verwachting zal dit effect nog groter kunnen zijn wanneer mensen de stickers zelf oppakken vanwege het commitment principe en de reminder cue. Zo zie je maar dat een klein duwtje in de juiste richting een grote impact kan maken.